گرانش

نقد و بررسی : گرانش

فیلم گرانش، فیلمی پر از جلوه های ویژه. شاید ساده ترین راه نزدیک شدن به تجربه ی یک فضانورد بارگیری همین فیلم و تماشای آن است. خصوصا در بستر تاریک سینما. قطعا پس از نظاره گری فیلم برداری و جلوه های ویژه همانند یک فضانورد اندکی مشکل در راه رفتن پیدا می کنید. شاید هم کمی پا های خود را شل حس کنید. بگذارید آفرین بزرگی به سازندگان این فیلم بگویم. قطعا القای این حس می تواند ضامن تحقق موفقیت سازندگان باشد. ولی آیا واقعا این فیلم موفق است؟ با بهتر بگویم، آیا این فیلم خوش ساخت است؟

مهم ترین فاکتور در سینما روایت یک داستان است. و یک داستان زمانی ساخته می شود که شخصیت های داستان کامل شکل می گیرند. شخصیت پردازی چیز ساده ای نیست. به یاد بیاورید فیلم هایی که اکثر ما ها دوست داریم و بار ها آن را می بینیم نه بخاطر طرح مسائل عجیب و غریب فیزیک، نه تئوری های عجیب و غریب فلسفی و نه فیلم های پر از جلوه ی ویژه بودند. شاید چنین فیلم هایی را دیدیم و حسابی کف و خون قاطی کردیم و بار ها از آن ها حرف زدیم، ولی تماشای هیچکدام از دو بار تجاوز نمی کنند.

شخصیت ها کجا هستند؟

آیا این فیلم بازیگر دارد؟ بله! آیا شخصیت دارد؟ خیر! این فیلم همانند قصه های هزار و یک شب است که کارکتر ها را بالقوه سر راه بیننده می گذرارد؛ نه پیشینه ای از کارکتر ها مشخص است و نه ویژگی های اخلاقی و شخصی! ما فقط یک قصه ی بلند داریم که عامل کشیده شدن آن تنها جلوه های ویژه اش است. چنانچه اگر جلوه های ویژه ی آن نبود و سقوط ها و برخورد ها و کشمکش های آن نبود، کل فیلم در پنج یا شش دقیقه خلاصه می شود. وقتی فیلم شما به این سمت
می رود، یعنی هدر دادن پتانسیل بازیگر!

با خود سوال کنید که چه تفاوت بارزی در کیفیت فیلم ایجاد می شد اگر من یا هر بازیگر آماتوری این فیلم را بازی می کرد؟ فرض بگیریم که سازنده ها بگویند ما فقط می خواستیم تجربه ای از فضانورد در حال سقوط را روایت کنیم! خب مشکلی ندارد، حتی اگر آن را هم ملاک قرار دهیم، باز فیلم موفق بیرون نمی آید. این فیلم حتی در روایت مستند گونه هم چیزی در چنته ندارد. به جز چند انفجار و گره خوردگی، ما هیچ جزئیات دیگری از شرایط فضانورد را نمی گیریم. سازندگان تمام فیلم را معطوف به جلوه های ویژه کردند. بقیه پتانسیل ها هدر رفتند.

این وسط، نمادگرایی

مورد دیگری که در این فیلم بارز است، نماد های آن است که نیمه ی فیلم به بعد خیلی اوج می گیرد. فیلم بسیار نمادگراست در خصوص ایجاد جنین در رحم تا لحظه ی تولد و غیره. خیلی هم زیباست و گاهی شات های بسیاری زیبایی هم خلق می کند. ولی ربط منطقی اش کجاست؟ بساط نماد در این روز های سینما خیلی باب است. ولی نماد یک تعریف مشخصی دارد. این که دو تا چیز را بدون هیچ وجه اشتراکی به هم بدوزیم و از غوره حلوا بسازیم چه چیزی در نهایت قرار است ارائه دهد؟ جز خوراک رسانه ای برای فیلم باز ها که بگردند و نماد های خفن پیدا کنند!

در کل تنها سکویی که فیلم روی آن می ایستد همان جلوه ی ویژه اش است. و البته کمی موسیقی آن. چنین فیلمی با چنین موضوعی می توانست بسیار خاطره انگیز تر باشد. منتها تمرکز به شدت روی اکشن های مصنوعی صرفا یک تجربه ی جالب یک بار مصرف به شما ارائه می کند. در کل اگر دوست دارید این فیلم را ببینید، توصیف کوتاهم این است برای یک بار لذتبخش است. ولی خاطره ی آنچنانی برای شما نمی سازد.